Anna Przemyślidka
Anna Przemyślidka (ur.
ok. 1201r.,
zm. 23
czerwca 1265r.)
– królewna czeska z rodu Przemyślidów,
księżna krakowska i śląska, żona Henryka
II Pobożnego.
Była córką króla Czech Przemysła
Otokara I i jego drugiej żony, Konstancji węgierskiej. W
latach 1214r.–1218r. została żoną księcia Henryka II
Pobożnego, syna Henryka I Brodatego. Przez długi czas
pozostawała w cieniu swojej ascetycznej teściowej, Jadwigi
Śląskiej, ogłoszonej później świętą.
Henryk II Pobożny
mąż Anny Przemyślidki |
Gertruda
Wrocławska
córka Anny Przemyślidki |
Elżbieta
Wrocławska
córka Anny Przemyślidki |
Konstancja
Wrocławska
córka Anny Przemyślidki |
Agnieszka
Wrocławska
córka Anny Przemyślidki |
Jadwiga
Wrocławska
córka Anny Przemyślidki |
Bolesław II Rogatka
syn Anny Przemyślidki |
Władysław
Wrocławski
syn Anny Przemyślidki |
Konrad I Głogowski
syn Anny Przemyślidki |
Mieszko Lubuski
syn Anny Przemyślidki |
Henryk III Biały
syn Anny Przemyślidki |
|
Po śmierci swojego męża, Henryka II Pobożnego w 1241r.
w bitwie pod Legnicą, Anna rozpoznała zmasakrowane na polu
bitwy i pozbawione głowy ciało swego małżonka po nietypowym
szczególe anatomicznym – szóstym palcu u nogi. Jako wdowa
zyskała pewną władzę. Niektórzy historycy uważają nawet, że
po zamieszaniu wojennym wywołanym najazdem mongolskim, Anna
sprawowała władzę regencyjną nad swoimi synami. Nie jest to
jednak do końca pewne, ponieważ Henryk II Pobożny pozostawił
w chwili śmierci aż dwóch synów, którzy zapewne już byli
pełnoletni – byli nimi Bolesław II Rogatka i Mieszko
lubuski, który zmarł wkrótce po śmierci ojca. Prawdopodobnie
Anna posiadała jednak duży wpływ na swoich synów, opiekowała
się też młodszymi, niepełnoletnimi synami (byli to Henryk
III Biały, Konrad I głogowski i Władysław). Zapewne
sprawowała regencję w księstwie legnickim w imieniu
niepełnoletniego Henryka III, który odziedziczył Legnicę w
spadku po ojcu. Znana jest pochodząca z 1242 roku owalna
pieczęć księżnej Anny z napisem „ANNA DEI GRACIA ZLESIE
DVCISSA IVNIOR”.
Anna zasłynęła jako fundatorka klasztorów i dobrodziejka
zakonów. Razem ze swoim mężem współfundowała budowę
wrocławskiego klasztoru franciszkanów. Budowę rozpoczęto w
latach 1234r.–1236r. Niestety klasztor został zniszczony
podczas najazdu mongolskiego w 1241r. Odbudową zajęła się
Anna – prace budowlane trwały 14 lat (1242r.–1256r.). Rok po
śmierci męża, w 1242r. ufundowała w Krzeszowie klasztor
benedyktynów sprowadzonych z czeskich Opatovic. Również już
jako wdowa sprowadziła zakon Zakon Krzyżowców (Szpitalników)
z Czerwoną Gwiazdą, opiekujący się chorymi. W 1253r. za
sprawą Anny zakonnicy otrzymali pierwsze budynki szpitalne,
a po swojej śmierci księżna przekazała im swój pałac na
szpital. W 1257r. mając poparcie papieża i akceptację
swojego syna Henryka (wtedy już rządzącego we Wrocławiu),
Anna sprowadziła z Pragi do Wrocławia Zakon Świętej Klary.
Pomocy w tym przedsięwzięciu udzieliła Annie jej
siostra Agnieszka, która była przeoryszą konwentu klarysek w
Pradze. Trzy lata później konsekrowano niewielki,
trójprzęsłowy, prostokątny kościół klasztorny św. Klary.
Wkrótce, zapewne już kilka lat później, do świątyni tej
dobudowano od południa tej samej długości kaplicę pw. św.
Jadwigi Śląskiej, przeznaczoną na miejsce pochówku członków
rodu książęcego. Po swej śmierci w 1265r. została tam
pochowana Anna jako księżna-fundatorka. Później znaleźli tam
pochówek także inni książęta śląscy, m.in. jej syn, książę
Henryk III Biały.
W diecezji legnickiej rozpatruje się możliwość jej
beatyfikacji.
|