Agnieszka Wrocławska

Agnieszka wrocławska (ur. zapewne między 1230 a 1236, zm. 14 maja po 1277) – księżniczka śląska z dynastii Piastów, cysterka trzebnicka, ksieni klasztoru w latach 1269/1272–1278.

Córka księcia śląskiego, krakowskiego i wielkopolskiego Henryka II Pobożnego i Anny, córki króla Czech Przemysła Ottokara I.

 

Henryk II Pobożny
ojciec Agnieszki
Wrocławskiej

Anna Przemyślidka
matka Agnieszki
Wrocławskiej

Bolesław II Rogatka
brat Agnieszki
Wrocławskiej

Henryk III Biały
brat Agnieszki
Wrocławskiej
Władysław
Wrocławski
brat Agnieszki
Wrocławskiej

Konrad I Głogowski
brat Agnieszki
Wrocławskiej

Elżbieta Wrocławska
siostra Agnieszki
Wrocławskiej

Gertruda
Wrocławska
siostra Agnieszki
Wrocławskiej

Jadwiga Wrocławska
siostra Agnieszki
Wrocławskiej

Konstancja
Wrocławska
siostra Agnieszki
Wrocławskiej

Mieszko Lubuski
brat Agnieszki
Wrocławskiej
 


Data urodzenia Agnieszki nie jest znana, urodziła się najpewniej między 1230 a 1236. Narodziny przed 1230 są mało prawdopodobne, w przeciwnym razie Agnieszka powinna zostać wspomniana jako przebywająca w trzebnickim klasztorze w Żywocie św. Jadwigi (powstałym w 1300), opisie życia jej babki Jadwigi Śląskiej, która w tym klasztorze przebywała do swej śmierci w 1243. Nie urodziła się natomiast po 1236, gdyż najpóźniej w 1248 została zakonnicą, co oznacza, że najdalej w 1248 zgodnie z ówcześnie obowiązującym prawem kanonicznym osiągnęła wiek sprawny wynoszący 12 lat. Rodzicami Agnieszki byli Henryk II Pobożny i Anna Przemyślidka. Piastówna uznawana jest za jedno z młodszych dzieci tej pary książęcej. W Genealogii św. Jadwigi (powstałej równocześnie z Żywotem) została wymieniona na drugim miejscu wśród córek księcia śląskiego, w historiografii przyjmuje się jednak, że była młodsza od sióstr, które zostały wydane za mąż: Gertrudy, Konstancji i Elżbiety. Wśród znanych z imienia dzieci Henryka Pobożnego i Anny zajmuje umownie ósme miejsce pod względem wieku, między Konradem I a Władysławem. Nazwano ją imieniem noszonym wcześniej przez trzy kobiety związane ze śląską linią Piastów: praprababkę Agnieszkę – żonę protoplasty Piastów śląskich Władysława Wygnańca, prababkę Agnieszkę – matkę Jadwigi Śląskiej, a także ciotkę Agnieszkę – siostrę jej ojca.

Na okres wychowania została oddana do trzebnickiego klasztoru cysterek, którego ksienią była wówczas jej ciotka Gertruda. W Trzebnicy wpływ na wychowanie Piastówny miała prowadząca świątobliwy żywot babka Jadwiga Śląska. Być może, podobnie jak jej siostra Elżbieta, Agnieszka została zabrana z klasztoru przez brata Bolesława Rogatkę z zamiarem wydania za mąż z pobudek politycznych. Plan małżeński względem niej miał jednak upaść, w związku z czym Agnieszka powróciła do Trzebnicy.

Cysterką trzebnicką została najpóźniej w 1248. W tym bowiem roku jako zakonnica towarzyszyła ciotce Gertrudzie w podróżach do książąt, z którymi łączyły je więzy pokrewieństwa, w celu wyjednywania przywilejów i darowizn na rzecz klasztoru. Wstawiennictwo dla zgromadzenia Agnieszka uzyskała również na zjeździe pod Dankowem w 1262 (m.in. także od księżnej Kingi), co poświadcza dokument księcia Bolesława Pobożnego. W 1267 lub 1268 wzięła udział w translacji swej babki Jadwigi Śląskiej. Między 1269 a 1272 została ksienią klasztoru. Jak wynika z uchwały kapituły generalnej z 1278, stało się to wbrew woli Agnieszki, pod groźbą nałożenia na nią kar zakonnych. Nie wiadomo, czy była bezpośrednią następczynią swej ciotki Gertrudy, zmarłej najwcześniej 30 grudnia 1268, czy też – do czego przychyla się literatura – drugą po niej opatką, po Petroneli. Wbrew cysterskim statutom posiadała osobiste dochody, o czym informuje list papieża Grzegorza X z 2 stycznia 1273, w którym występuje z tytułem ksieni trzebnickiej. W 1278 zrezygnowała z pełnionego urzędu. Jako wnuczka fundatorów klasztoru zastrzegła sobie jednak kontrolę nad jego majątkiem.

Dalsze losy Agnieszki nie są znane. Zmarła najprawdopodobniej 14 maja, nie wiadomo jednak, w którym roku. Ze względu na to, że ostatni raz występuje w źródłach w roku 1278, jej śmierć datuje się na ten rok lub następne. Została pochowana w klasztorze w Trzebnicy.