Ryksa Bolesławówna
Ryksa Bolesławówna
(ur. w 1116r., zm. po 25 grudnia 1155r.) – księżniczka polska,
królowa szwedzka, księżna nowogrodzka z dynastii Piastów.
Córka księcia Polski Bolesława III Krzywoustego i Salomei z
Bergu. Żona kolejno: króla Szwecji Magnusa Silnego, księcia
nowogrodzkiego Włodzimierza Wsiewołodowicza i króla Szwecji Swerkera
I Starszego. Matka króla Danii Kanuta V i księżnej duńskiej
Zofii, żony króla Danii Waldemara I Wielkiego.
Bolesław III
Krzywousty
ojciec Ryksy Bolesławówny |
Salomea z Bergu
matka Ryksy Bolesławówny |
Bolesław IV
Kędzierzawy
brat Ryksy Bolesławówny |
Judyta
Bolesławówna
siostra Ryksy Bolesławówny |
Zofia
Bolesławówna
siostra Ryksy Bolesławówny |
Agnieszka
Bolesławówna
siostra Ryksy Bolesławówny |
Henryk
Sandomierski
brat Ryksy Bolesławówny |
Mieszko III
Stary
brat Ryksy Bolesławówny |
Kazimierz
brat Ryksy Bolesławówny |
Dobroniega
Ludgarda
siostra Ryksy Bolesławówny |
Gertruda
siostra Ryksy Bolesławówny |
Kazimierz II
Sprawiedliwy
brat Ryksy Bolesławówny |
Leszek Bolesławowic
brat Ryksy Bolesławówny |
|
|
|
|
|
Ryksa, najstarsza córka Bolesława
III Krzywoustego i Salomei
z Bergu,
urodziła się w 1116r.
Identyfikacja jej matki do dziś pozostaje nierozstrzygnięta.
Średniowieczne przekazy źródłowe milczą na ten temat,
wspominają jedynie o ojcostwie Krzywoustego. Badający tę
sprawę Kazimierz
Jasiński skłonił
się do uznania Salomei z Bergu za matkę Ryksy i na tej
podstawie ustalił datę roczną narodzin najstarszej córki
Krzywoustego. Ponieważ Salomea poślubiła Bolesława III
Krzywoustego na początku 1115r., a pod koniec tego samego roku
wydała na świat Leszka,
zaś w 1129r. lub 1130r. Ryksa została wydana za mąż i ok. 1130r.
urodziła pierwsze dziecko, stąd najstarsza córka
Krzywoustego musiała urodzić się w 1116r.
W 1129r. lub 1130r. Ryksa
poślubiła Magnusa Silnego, syna króla Danii Nielsa Starego.
Z tego związku na świat przyszli król Danii Kanut V i Niels.
Magnus Silny, który w 1129r. został koronowany na króla
Szwecji, zmarł 4 czerwca 1134r.
Między 1136r. a 1138r. Ryksa wyszła za mąż za księcia
nowogrodzkiego Włodzimierza z dynastii Rurykowiczów (z linii
Monomachowiczów). Małżeństwo to umocniło istniejący już
związek pomiędzy dziećmi Salomei i Wsiewołoda (Bolesław
Kędzierzawy w 1137 pojął za żonę córkę Wsiewołoda, a siostrę
Włodzimierza, Wierzchosławę). Z księciem ruskim Ryksa miała
córkę Zofię, która w 1154r. poślubiła króla Danii Waldemara I
Wielkiego i obdarzyła go licznym potomstwem, m.in. królami
Danii: Kanutem VI i Waldemarem II, a także królową szwedzką
Ryksą (żona króla Szwecji Eryka X i matka Eryka XI) i
królową francuską Ingeborgą (żona króla Francji Filipa II
Augusta). Włodzimierz zmarł między 1140 a 1145r.
Trzecim mężem Ryksy przed 1150r. został król Szwecji Swerker I
Starszy. Z tego małżeństwa na świat przyszedł syn Bolesław.
W literaturze pojawiają się opinie, że synami Swerkera z
tego związku byli także Kol i Sune Sik. Mąż Ryksy został
zamordowany 25 grudnia 1156r.
Po zamordowaniu Swerkera I Starszego władzę w Szwecji
przejął Eryk IX Święty, po śmierci którego tron szwedzki
przypadł synowi Swerkera I Starszego z pierwszego małżeństwa
z Ulfhildą, Karolowi VII. Gdy ten w 1167r. został zamordowany,
rozpoczęły się trwające do 1173r. krwawe walki o panowanie w
Szwecji. Brali w nich udział Bolesław i Kol (ta informacja
jest jedyną o nich wzmianką źródłową), którzy prawdopodobnie
zginęli pokonani przez Kanuta Erikssona.
|