Judyta Bolesławówna

(ur. między 1130r. a 1135r., zm. 8 lipca między 1171r. a 1175r.) – księżniczka polska, margrabina brandenburska z dynastii Piastów.

Córka księcia Polski Bolesława III Krzywoustego i Salomei z Bergu, córki hrabiego Bergu Henryka z Bergu. Żona margrabiego Brandenburgii Ottona I. Matka margrabiego Brandenburgii Ottona II.
 
 
Bolesław III
Krzywousty
ojciec Judyty Bolesławówny

Salomea z Bergu

matka Judyty Bolesławówny

Bolesław IV
Kędzierzawy
brat Judyty Bolesławówny

Dobroniega
Ludgarda
siostra Judyty Bolesławówny

Zofia Bolesławówna
siostra Judyty Bolesławówny

Agnieszka
Bolesławówna
siostra Judyty Bolesławówny

Henryk
Sandomierski
brat Judyty Bolesławówny

Mieszko III Stary
brat Judyty Bolesławówny

Ryksa
Bolesławówna
siostra Judyty Bolesławówny

Kazimierz
brat Judyty Bolesławówny

Gertruda
siostra Judyty Bolesławówny

Kazimierz II
Sprawiedliwy
brat Judyty Bolesławówny

Leszek Bolesławowic
brat Judyty Bolesławówny
         


Judyta urodziła się jako jedno z ostatnich dzieci Bolesława Krzywoustego i jego drugiej żony Salomei. Nie jest znana dokładna data jej narodzin. Podawany przedział lat, w którym miała się urodzić, wnioskuje się na podstawie przekazów o planach wydania jej za mąż. Najprawdopodobniej to bowiem Judyta jest tą księżniczką, która, według polskich roczników średniowiecznych, w latach trzydziestych XII wieku miała być wydana za Gejzę, syna króla Węgier Beli IIRocznik Traski podaje, że do wydarzenia doszło w 1136r. ponieważ można założyć, że księżniczka polska była młodsza od królewicza węgierskiego, który urodził się ok. 1130r., a także znane są roczne daty narodzin najmłodszych dzieci Bolesława Krzywoustego (Agnieszka – 1137, Kazimierz II Sprawiedliwy – 1138r.), można przyjąć, że Judyta przyszła na świat między 1130r. a 1135r. Podawane w rocznikach informacje dotyczyły jednak nie małżeństwa, lecz jedynie planów rodziców obojga w sprawie ich narzeczeństwa, gdyż tylko taki związek pomiędzy dwojgiem dzieci był wówczas możliwy. Małżeństwo to nie doszło do skutku. Najpóźniej w 1146 doszło do zerwania zaręczyn najprawdopodobniej za zgodą obydwu rodzin. Przyczyny tego kroku można prawdopodobnie upatrywać w małżeństwie Mieszka (syna Bolesława) z królewną węgierską Elżbietą (przypuszczalnie siostrą lub bratanicą stryjeczną Beli II), które wystarczająco zabezpieczało sojusz polsko-węgierski. Arpadowie jak i Piastowie mogli więc szukać powinowactw politycznych z innymi dynastiami.

6 stycznia 1148r. w Kruszwicy Judyta poślubiła Ottona, syna margrabiego Marchii Północnej Albrechta Niedźwiedzia. Małżeństwo to miało umocnić sojusz pomiędzy Piastami wywodzącymi się z małżeństwa Bolesława III Krzywoustego i Salomei z Bergu a dynastią askańską. Młodzi Piastowie, niepewni swojej pozycji po wygnaniu brata, Władysława, który za granicą starał się o wsparcie w jego powrót do Polski, potrzebowali wpływowego sojusznika, jakim niewątpliwie był margrabia Marchii Północnej. To właśnie jemu zawdzięczali to, że w trakcie wyprawy do Polski w 1146r. król Niemiec Konrad III nie przywrócił do zajmowanych wcześniej dzielnic wygnanego przez nich seniora. Natomiast Albrecht Niedźwiedź w związku z planem podbicia ziem Słowian połabskich potrzebował zapewnienia, że Polacy nie przeszkodzą mu w tym przedsięwzięciu. Swój cel Askańczyk osiągnął w 1157r., a z podbitych terenów i ziem Marchii Północnej utworzył Marchię Brandenburską.

Nic nie wiadomo o roli politycznej, jaką Judyta miała odgrywać w Niemczech. Jej mąż jako najstarszy syn Albrechta Niedźwiedzia przejął po nim rządy w Marchii Brandenburskiej. W trakcie swego panowania kontynuował wytyczoną przez ojca linię polityczną, umacniając władzę dynastii askańskiej w Brandenburgii. Dzięki temu jego następcy mogli podbić ziemie słowiańskie aż po Odrę a także utworzyć w XIII w. na wschód od niej Nową Marchię.

Z małżeństwa Judyty i Ottona przyszło na świat dwóch synów: Otton II i Henryk. Nie jest pewne, z którego małżeństwa pochodził najmłodszy syn margrabiego Brandenburgii, Albrecht II. Prawdopodobnie jednak jego matką była druga żona Ottona, Adelajda.

Podobnie jak data urodzenia nie jest również znana data śmierci Judyty. Pewna jest jedynie data dzienna śmierci – 8 lipca. Jej znajomość zawdzięcza się Zachariaszowi Garcaeusowi, który w XVI w. odczytał napis z nieistniejącego już nagrobka Piastówny: 
VIII idus Iulii obiit Iuditha, marchionissa, gemma Polonorum. Natomiast rok śmierci można określić jedynie za pomocą przedziału lat, w którym śmierć margrabiny brandenburskiej mogła nastąpić. W dokumentach z 1170r. występuje jeszcze jako osoba żyjąca, zaś źródła z 1177r. podają, że małżonką Ottona była już Adelajda. Na tej podstawie przyjmuje się, że Judyta zmarła między 1171r. a 1175r. Za autorem dziejopisu Marchii Brandenburskiej z XVI w. wiadomo, że jej ciało zostało złożone pośrodku katedry w Brandenburgu.