Agafia Światosławówna
Agafia, pol. Agata, (ur. między 1190r. a 1195r., zm. po 2
czerwca 1248r.) – księżna mazowiecka z dynastii
Rurykowiczów, żona księcia Konrada I Mazowieckiego.
Konrad I
Mazowiecki
mąż Agafii
Światosławówny |
Kazimierz I
Kujawski
syn Agafii
Światosławówny |
Siemowit I
Mazowiecki
syn Agafii
Światosławówny |
Bolesław
I
Mazowiecki
syn Agafii
Światosławówny |
Eudoksja
córka Agafii
Światosławówny |
Dubrawka
córka Agafii
Światosławówny |
Ziemomysł
syn Agafii
Światosławówny |
Salomea
córka Agafii
Światosławówny |
Ludmiła
córka Agafii
Światosławówny |
Judyta
córka Agafii
Światosławówny |
Mieszko
syn Agafii
Światosławówny |
|
Była córką Światosława (Adriana) Igorowicza, księcia
Nowogrodu Siewierskiego, syna Igora, bohatera eposu pt.
Słowo o wyprawie Igora. W 1207r. przybyła do Polski i
została żoną księcia mazowieckiego Konrada I z dynastii
Piastów. W związku małżeński z księciem Konradem urodziła
dziewięcioro dzieci - pięciu synów i cztery córki. (wg
niektórych hipotez Agafia i Konrad I doczekali się aż
siedemnaściorga dzieci).
Z imienia znani są:
- Bolesław I – książę mazowiecki
- Kazimierz I – książę kujawski, ojciec Leszka Czarnego oraz
Władysława Łokietka
- Siemowit I – książę mazowiecki
- Eudoksja – małżonka hrabiego Breny Dytryka I
- Ludmiła – być może norbertanka w Płocku
- Siemomysł
- Salomea – prawdopodobnie klaryska w Skale
- Judyta – małżonka Mieszka II Otyłego, a następnie Henryka
III Białego
- Dubrawka – małżonka Wasylka Romanowicza, księcia
wołyńskiego
- Mieszko – zmarły we wczesnym dzieciństwie
Kilka lat po przybyciu Agafii do Polski wybuchł gwałtowny
spór między jej ojcem a bojarami halickimi, których poparł
jej szwagier Leszek Biały. Rycerstwo polskie i węgierskie
zdobyło i splądrowało Halicz, a księcia Światosława oraz
jego braci Romana i Rościsława powieszono. Wojna zakończyła
się traktatem spiskim.
Ze względu na ciągłe napady na Mazowsze ze strony
sąsiadujących Bałtów, Agafia bardzo popierała zamiar
sprowadzenia Zakonu Krzyżackiego.
W 1239r. para książęca została obłożona klątwą kościelną.
Ich młodszy syn Kazimierz poślubił Konstancję, córkę Henryka
Pobożnego, co stanowiło przymierze polityczne jednoznacznie
skierowane przeciw ojcu. Kiedy na płockim dworze dowiedziano
się, iż pośrednikiem w rokowaniach był scholastyk i kanonik
płocki Jan Czapla, kanclerz Konrada i dawny wychowawca
Kazimierza, książę mazowiecki nakazał uwięzienie Czapli. Po
śmierci w wyniku tortur (na tzw. „koniu”) jego ciało zostało
powieszone w Płocku na widok publiczny. Dalszy bieg zdarzeń
Jan Długosz relacjonuje następująco: „A kiedy zmarł i
zdjęto go z pierwszej szubienicy i kilku braci dominikanów
wiozło zdjętego do miasta, żeby go pochować, rozwścieczona
księżna Agafia, spragniona krwi kapłańskiej, jak druga
Jezabel, odebrała go im, kazała złożyć na wóz ciągnięty
przez dwa woły i powiesić na nowo, na drugiej przygotowanej
umyślnie szubienicy, koło kościoła św. Benedykta nad Wisłą,
od strony katedry płockiej, aby był tak odstraszającym jak i
haniebnym widowiskiem“.
Wieść o zabójstwie rozeszła się szerokim echem po kraju.
Konrad został za nie obłożony przez arcybiskupa
gnieźnieńskiego Pełkę klątwą, a cała diecezja interdyktem. W
mazowieckich kościołach umilkły dzwony, zaprzestano
odprawiania kościelnych pogrzebów, ślubów i mszy św. W
obawie o utratę tronu para książęca odbyła pokutę i odkupiła
winę nadając archidiecezji gnieźnieńskiej Łowicz.
Wg innej wersji Czapla przypłacił życiem konflikt na tle
majątkowym zaistniały między księciem z kapitułą płocką.
|