Aleksander Benedykt Sobieski

Aleksander Benedykt Stanisław Sobieski herbu Janina (ur. 9 września 1677r. w Gdańsku, zm. 19 listopada 1714r. w Rzymie) – królewicz polski, syn króla Jana III i Marii Kazimiery d’Arquien.

W dzieciństwie starannie wykształcony, władał kilkoma językami. Zapewne towarzyszył ojcu w wyprawie do Mołdawii w 1691r. Pod koniec życia ojca, w związku z jego konfliktem z najstarszym synem Jakubem, był przymierzany w jego planach dynastycznych do następstwa tronu, do realizacji tych planów jednak nigdy nie doszło.
 
Jan III Sobieski
ojciec Aleksandra
Benedykta Sobieskiego

Maria Kazimiera
de La Grange
d'Arquien
matka Aleksandra
Benedykta Sobieskiego

Teresa Kunegunda
Sobieska
siostra Aleksandra
Benedykta Sobieskiego

Jakub Ludwik
Sobieski
brat Aleksandra
Benedykta Sobieskiego

Adelajda Teofila
Ludwika Sobieska
siostra Aleksandra
Benedykta Sobieskiego

Konstanty Władysław
Sobieski
brat Aleksandra
Benedykta Sobieskiego

Maria Teresa
Sobieska
siostra Aleksandra
Benedykta Sobieskiego
Jan Sobieski
brat Aleksandra
Benedykta Sobieskiego
       


W październiku 1696r. wystąpił na audiencji u Ludwika XIV jako markiz Jarosławski. 19 stycznia 1698r. wraz z bratem Konstantym Władysławem wydał bal w Warszawie na cześć przybyłego do stolicy Augusta II Mocnego. W czasie wrześniowej kampanii Augusta II przeciwko Tatarom znajdował się zapewne w obozie wojsk koronnych. W październiku tego roku wraz z bratem odprowadzał orszak matki, która udała się do Włoch.

W listopadzie zostali przyjęci w Wiedniu przez cesarza Leopolda I i Eleonorę Magdalenę von Pfalz-Neuburg.

W marcu 1700r. wyjechał do Rzymu. W listopadzie został kawalerem Orderu św. Michała. W grudniu z rąk ambasadora Francji otrzymał Order Świętego Ducha.

Latem 1702r. Charles de Caradas, poseł francuski w Rzeczypospolitej, wysunął koncepcję osadzenia Aleksandra na tronie węgierskim. We Wrocławiu nawiązał romans z byłą kochanką Augusta II Anną Aloysią Esterle.

Królewicz pozostał w Oławie i nie towarzyszył braciom w wyprawie do kraju, gdy ci na rozkaz Augusta II zostali porwani do Saksonii.

14 kwietnia 1704r. Aleksander ogłosił w Warszawie manifest oddalający zarzuty Wettyna o rzekomy spisek przeciwko niemu. Za kandydaturą Aleksandra Sobieskiego do korony polskiej opowiedzieli się wówczas król Szwecji Karol XII, prymas Michał Stefan Radziejowski i hetman wielki koronny Adam Mikołaj Sieniawski. Sam zainteresowany propozycję jednak odrzucił. Wybrany głosami szlachty Stanisław Leszczyński złożył na jego ręce tzw. asekurację z 24 czerwca 1704r., zobowiązując się do oddania korony polskiej jego bratu Jakubowi Ludwikowi Sobieskiemu natychmiast po jego uwolnieniu, określając siebie jako depozytariusza korony Sobieskich.

Aleksander wystawił własny oddział u boku Karola XII w czasie jego kampanii w Saksonii w 1706r.

Po uwolnieniu braci na mocy pokoju w Altranstädt, zaprzestał angażowania się w politykę.

Od 1710r. osiadł na stałe w Rzymie. Jeszcze w 1709r. jako Armonte Calidio wstąpił do rzymskiej akademii Arcadia, zgromadzenia pisarzy, artystów i uczonych. W czasie spotkań arkadyjskich odbywających się w jego rzymskiej rezydencji deklamował własne, pisane po łacinie poezje.

Pasją Aleksandra pozostawał teatr. Stworzył własną wersję arkadyjskiego dramma nobile. W latach 1710r.-1713r. zrealizował w swoim teatrze kilka spektakli operowych, we współpracy z kompozytorem Domenico Scarlattim i scenografem Filippo Juvarra. Czasami sam występował w swoich przedstawieniach.

Jego imię nosiły dwa statki gdańskie Printz Alexander von Pohlen.

Pochowany w kościele kapucynów Maria Immacolata a via Veneto w Rzymie, gdzie znajduje się jego pomnik dłuta Camilla Rusconiego.