Zofia Czartoryska

Zofia z Czartoryskich Zamoyska (ur. 15 września 1778 w Warszawie, zm. 27 lutego 1837 we Florencji) – polska arystokratka zwana „Matką Rodu Zamoyskich”, filantropka, inicjatorka Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności.
 
Adam Kazimierz
Czartoryski
ojciec Zofii Czartoryskiej

Izabela Flemming
Czartoryska
matka Zofii Czartoryskiej

Teresa
Czartoryska

siostra Zofii Czartoryskiej

Maria Anna
Czartoryska

siostra Zofii Czartoryskiej
Konstanty Adam
Czartoryski

brat Zofii Czartoryskiej
Adam Jerzy
Czartoryski

brat Zofii Czartoryskiej

Cecyli Beydale

siostra Zofii Czartoryskiej
         


Urodziła się 15 września 1778 roku w Warszawie. Była piątym dzieckiem Izabeli Czartoryskiej z domu Fleming i Adama Kazimierza Czartoryskiego, choć jej ojcem mógł być w rzeczywistości Franciszek Ksawery Branicki.

Uważana była przez współczesnych za wielką piękność. Często ją portretowano. 20 maja 1798 roku, w Puławach, wyszła za mąż za Stanisława Kostkę Zamoyskiego. Nazywana jest „Matką Rodu Zamoyskich”, ponieważ została matką dziesięciorga dzieci: Konstantego (ur. 1799), Andrzeja Artura (1800), Jana (1802), Władysława (1803), Celiny (1804), Jadwigi (1806), Zdzisława (1810), Augusta (1811), Elizy (1818) i Stanisława (1820).

Zaangażowała się w działalność charytatywną. W 1814 roku założyła Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności, na rzecz którego jako ośmiolatek koncertował Fryderyk Chopin. Przewodniczyła także Towarzystwu Muzycznemu w Warszawie.

Napisała i wydała poradnik Rady dla córki przeznaczony dla jej córki Jadwigi, przyszłej żony Leona Sapiehy. W publikacji roztrząsała takie kwestie, jak co to znaczy być pobożną kobietą i dobrą żoną. Najnowsze wydanie książki ukazało się w 2002 roku.

Wyjechała za granicę ze względu na problemy zdrowotne. Zmarła 27 lutego 1837 roku we Florencji na skutek gruźlicy. Została pochowana w kościele Santa Croce, jej nagrobek wykonał Lorenzo Bartolini.