Świętosława Swatawa

Świętosława Swatawa (ur. w latach 1041–1048r., zapewne 1046–1048r., zm. 1 września 1126r.) – polska księżniczka, żona Wratysława II, pierwsza królowa Czech.

Była jedyną córką Kazimierza Odnowiciela i jego żony Dobroniegi, siostrą Bolesława II Szczodrego, Władysława I Hermana, Mieszka i Ottona. Pod koniec 1062r. została wydana za Wratysława II, księcia Czech. Małżeństwo to miało zapewnić neutralność Czech w konflikcie Polski z Niemcami. Po ślubie Świętosława przyjęła imię Swatawa (Svatava).
 

Kazimierz I
Odnowiciel
ojciec Świętosławy
Swatawy

Dobroniega Maria
matka Świętosławy
Swatawy
Wratysław II
mąż Świętosławy
Swatawy

Judyta Przemyślidka
córka Świętosławy
Swatawy

Borzywoj II
syn Świętosławy
Swatawy
Władysław I Przemyślida
syn Świętosławy
Swatawy
Sobiesław I Czeski
syn Świętosławy
Swatawy
Bolesław Wratysławowic
syn Świętosławy
Swatawy

Mieszko
Kazimierzowic
brat Świętosławy
Swatawy

Bolesław II Śmiały
brat Świętosławy
Swatawy

Władysław I Herman
brat Świętosławy
Swatawy
 


W 1085 roku cesarz Henryk IV nadał Wratysławowi II tytuł króla Czech (zdaniem Kosmasa z Pragi także króla Polski, lecz informacja ta jest kwestionowana przez większość badaczy). 15 czerwca 1085r. lub 1086r. w Pradze arcybiskup trewirski Engelbert koronował Wratysława II i Swatawę odpowiednio na króla i na królową Czech.

W 1092r. owdowiała, ale nie zdecydowała się na powrót do ojczyzny. Pozostała w Czechach, prawdopodobnie korzystając tam z dóbr oprawnych. Co do ich położenia, wysuwa się hipotezy, że leżały we wschodniej części kraju (Antoni Gąsiorowski) albo, że stanowiły część dzielnicy znojemskiej (M. Gumowski). W czasie rządów pasierba, Brzetysława II, była odsunięta od tronu. W 1111r. brała udział w negocjacjach między swoim synem Władysławem I a bratankiem, Bolesławem III Krzywoustym. W 1125r. wraz z Ottonem, biskupem Bambergu, wpłynęła na umierającego Władysława I, aby mianował swoim następcą Sobiesława I. Istniała hipoteza, że biła własną monetę w Czechach, ale nie ma ona wystarczających podstaw. Świętosława Swatawa zmarła 1 września 1126r. Została pochowana w kolegiacie wyszehradzkiej.


Świętosława Swatawa była jednokrotnie zamężna. Z mężem – Wratysławem II miała pięcioro dzieci. Do nich należeli:
- Bolesław (ur. po 1062, zm. 1091), królewicz czeski, książę ołomuniecki
- Borzywoj II (ur. ok. 1064r., zm. 2 lutego 1124r.), książę Czech
- Władysław I (ur. ?, zm. 12 kwietnia 1125r.), książę Czech
- Sobiesław I (ur. w okr. 1086–1087r., zm. 14 lutego 1140r.), książę Czech
- Judyta Przemyślidka (ur. ?, zm. 9 grudnia 1108r.), królewna czeska, żona Wiprechta z Grójca