 |
|
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
|
 |
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
WOLAND Szatan, przybył do Moskwy, aby wydać Wiosenny bal pełni księżyca (zwany też Balem stu królów) w dniu 14 nisan, który w kalendarzu żydowskim jest dniem poprzedzającym święto Paschy (w kalendarzu świąt chrześcijańskich jest to zatem Wielki Piątek). Imię zaczerpnięto z Fausta Goethego (słowo "vôlant" w języku średniowysokoniemieckim oznaczało diabła). Moskwianom Woland przedstawia się jako profesor czarnej magii oraz jako specjalista od odczytywania rękopisów Gerberta z Aurillac z X wieku. KSAWERY MIERZEJEWSKI |
BEHEMOT Demon paź, który przybiera postać czarnego kota lub człowieka o kociej twarzy. Jako kot wprawia w zdumienie przeciętnych mieszkańców Moskwy swymi niecodziennymi sztuczkami m.in. kupując bilet, przemawia do motorniczego tramwaju, pije wódkę i zagryza marynowanymi grzybkam i, gra w szachy oraz pozbawia głowy Bengalskiego, który jest konferansjerem w teatrze Variétés. IGNACY ŻYTKOWSKI i MRUCZARD |
HELLA Ruda i zielonooka wiedźma z blizną na szyi. Wampirzyca. Członkini świty Wolanda. IWONA PIETRZAK-ROGALA |
KOROWIOW/FAGOT Członek świty Wolanda, prawdopodobnie średniowieczny rycerz, który zażartował kiedyś niefortunnie z sił światła i ciemności. Przybiera postać wysokiego, chudego osobnika o podejrzanej twarzy, ubranego w kraciastą marynarkę. Służąc Wolandowi, wypełniał pokutę. Podawał się za byłego regenta chóru cerkiewnego bądź tłumacza. MAREK TRĘBIŃSKI |
ASASELLO Demon bezwodnych pustyń, wyborny morderca. W Moskwie przybiera postać osiłka, którego cechami charakterystycznymi są rude włosy, bielmo na oku i wystający kieł. MATEUSZ MIKOSZA |
MISTRZ |
MAŁGORZATA NIKOŁAJEWNA Trzydziestoletnia i bezdzietna, żona wybitnego specjalisty, ukochana Mistrza, zakochana w nim do szaleństwa; pragnie za wszelką cenę wydobyć Mistrza z Kliniki; w tym celu zostaje m. in. gospodynią balu u Szatana. MAŁGORZATA PIETRZAK |
IWAN BEZDOMNY (właśc. Iwan Nikołajewicz Ponyriow) – poeta, świadek śmierci Berlioza. Zgodnie z przepowiednią Wolanda trafia do zakładu psychiatrycznego z podejrzeniem schizofrenii, gdzie spotyka Mistrza. Potem profesor Instytutu Historii Filozofii. Wzorowany na postaci poety Aleksandra Bezymienskiego (ros.) Безыменский – Bezimienny), natomiast jego pseudonim odnosi się do innego znanego poety proletariackiego Diemjana Biednego (1883–1945). KAMIL DOBROWOLSKI |
Michaił Aleksandrowicz Berlioz Pisarz, sekretarz generalny Massolitu, redaktor miesięcznika literackiego. Zginął pod kołami tramwaju, zgodnie z przepowiednią Wolanda, wedle której miała uciąć mu głowę kobieta, Rosjanka i komsomołka (tramwaj prowadziła kobieta). Postać Berlioza przypomina fizycznie poetę Diemjana Biednego, innym pierwowzorem Berlioza mógł być sekretarz generalny RAPP-u Leopold Leonidowicz Awierbach (1903–1939). MACIEJ PANCER |
NATASZA
PROKOFIEWNA Pokojówka Małgorzaty, która dzięki jej wstawiennictwu została wiedźmą. HONORATA MIERZEJEWSKA-MIKOSZA |
NIKANOR IWANOWICZ BOSY Prezes spółdzielni mieszkaniowej, aresztowany na podstawie donosu Korowiowa za nielegalne posiadanie waluty. Po aresztowaniu nękany przez Korowiowa - trafił do kliniki prof. Strawińskiego, gdzie m. in. przyśniły mu się przygody rozmaitych "dewizników", związane z nielegalnym przechowywaniem przez nich waluty. Po wyjściu z kliniki niedawny łowca darmowych wejściówek na przedstawienia kompletnie znienawidził teatr. KONRAD STALA |
GRIGORIJ DANIŁOWICZ RIMSKI Dyrektor finansowy Variétés, po nieudanym zamachu dokonanym przez Warionuchę i Hellę, uciekł do Leningradu. Następnie przywieziony przez służby do Moskwy i przesłuchany, ostatecznie objął posadę dyrektora teatru lalek na Zamoskworieczu. MAREK MARKIEWICZ |
STIEPAN
BOGDANOWICZ LICHODIEJEW Dyrektor artystyczny teatru Variétés, przeniesiony przez Wolanda do Jałty. Pierwowzorem postaci był znajomy Bułhakowa z Władykaukazu, Garasia Piedułajew. KONRAD DWORAKOWSKI |
IWAN SAWIELEWICZ WARIONUCHA Administrator teatru Variétés. Zamieniony w wampira za kłamstwa przez telefon, a następnie zwolniony ze służby Wolandowi, powrócił do dawnej pracy, stając się wzorem prawdomówności, o którą wcześniej trudno go było podejrzewać. ANDRZEJ GĘSIARZ |
ANDRZEJ FOKICZ SOKOW Bufetowy teatru Variétés, któremu Korowiow przepowiedział przyczynę zgonu (rak wątroby). Przepowiednia sprawdziła się. MIROSŁAW MICIA BOJENKO |
ARYMAN Krytyk literacki, krytykujący Mistrza na łamach oficjalnej prasy za treści religijne zawarte w jego powieści. Przyczynił się do załamania psychicznego głównego bohatera. TOMASZ CZAPLARSKI |
O.ŁATUŃSKI Krytyk literacki, autor artykułu na łamach oficjalnej prasy pt. "Starowier wojujący", atakujący Mistrza po napisaniu powieści o Piłacie. Jeden ze sprawców choroby psychicznej pisarza. To na nim zemściła się Małgorzata po przemianie w wiedźmę, demolując kompletnie jego mieszkanie w "Dramlicie". Jest to przypuszczalnie literacki portret przewodniczącego Głównego Komitetu Repertuarowego w latach 1930-37, Osafa Litowskiego. MARCIN MŁYNARCZYK |
MŚCISŁAW ŁAWROWICZ Literat, domagający się rozprawy z "piłatyzmem" po przeczytaniu powieści Mistrza. Pierwowzorem tej postaci był Wsiewołod Witalijewicz Wiszniewski (1900-1951). JERZY CHILCZUK |
SOFIA PAWŁOWNA ŁAPSZENNIKOWA Sekretarz redakcji Massolitu, zezowata od ciągłego kłamania. To ona wpuściła Behemota i Korowiowa na teren restauracji, gdzie wkrótce doszło do konfrontacji i pożaru budynku. JULIA TARNOWSKA |
ŻORŻ
BENGALSKI Był konferansjerem teatru Varietes, który na krótko utracił głowę, urwaną przez Behemota za plecenie nonsensów podczas występów Wolanda. W efekcie stał się pacjentem kliniki Strawińskiego, potem rzucił pracę i żył ze "skromnych" oszczędności. ANDRZEJ MIKOSZA |
ALOJZY MOGARYCZ Dziennikarz, który po pozyskaniu zaufania Mistrza i zaznajomieniu się z oryginałem jego powieści napisał donos, czym doprowadził do usunięcia go z mieszkania na Arbacie, sam zajmując jego miejsce. Wysłany przez ekipę Wolanda w samej bieliźnie w okolice Wiatki, powrócił do Moskwy w kupionych od konduktora poplamionych spodniach, a po kilku miesiącach stał się następcą Rimskiego w teatrze Variétés. Postać wzorowana na znajomym Bułhakowa, dramaturgu Siergieju Jermolinskim. MATEUSZ IWASZCZYSZYN |
ALEKSANDER RIUCHIN Poeta, członek Massolitu. Odwiózł Bezdomnego do kliniki Strawińskiego po jego aresztowaniu w "Gribojedowie". Skutkiem tej wizyty była utrata wiary we własny talent. W osobie Riuchina Bułhakow sportretował Włodzimierza Majakowskiego. BOGDAN SZCZEPAŃSKI |
ARCHIBALD ARCHIBALDOWICZ Szef restauracji w Domu Gribojedowa. Zabójczo przystojny, porównywany do pirata z Mórz Karaibskich, doprowadził do aresztowania poety Bezdomnego w czasie jego wizyty w lokalu i zdemaskował Korowiowa i Behemota, co zaowocowało strzelaniną i pożarem, który w całości strawił "Gribojedowa". Pierwowzorem postaci był dyrektor restauracji w Domu Hercena, Jakow Daniłowicz Rozental (1893-1966), o przydomku "Broda". ADAM BAŁDYCH |
ARKADIUSZ APOŁŁONOWICZ SIEMPLEJAROW Przewodniczący Komisji Akustycznej teatrów moskiewskich, zdemaskowany przez Korowiowa i Behemota podczas pokazu w Varietes jako niewierny mąż. Przesłuchiwany po seansie czarnej magii, a następnie przeniesiony na stanowisko kierowniku punktu skupu runa leśnego w Briańsku pod Moskwą. Bułhakow utworzył imię i nazwisko bohatera na wzór personaliów swojego znajomego, Aleksandra Afansiejewicza Spiendiarowa (1871-1928). Siemplejarow ma natomiast cechy gruzińskiego przewodniczącego Komisji Rządowej Teatru Wielkiego i przewodniczącego MChAT-u, Awla Jenukidze. Jenukidze z powodu swojej słabości do aktorek z podlegajacych mu instytucji został usunięty ze stanowiska. WIESŁAW PUŁAWSKI |
ANNUSZKA Zwana "Cholerą" – kobieta która rozbiła butelkę oleju na turnikiecie, przez co doprowadziła do śmierci Berlioza, który poślizgnąwszy się na nim wpadł pod tramwaj. W ten sposób spełniła się przepowiednia Wolanda. Po balu u szatana usiłowała ukraść złotą podkowę wysadzaną diamentami upuszczoną przez Małgorzatę, ale odzyskał ją Asasello. ANNA KUKUŁOWICZ |
ALEKSANDER NIKOŁAJEWICZ STRAWIŃSKI Szef kliniki psychiatrycznej, do której trafiło kilku bohaterów powieści (Mistrz, Bezdomny, Bosy, Bengalski). Klinika słynęła ze znakomitej kadry i luksusowego wyposażenia. Bułhakow mógł wzorować tę postać na osobie profesora Grigorija Rossolimo lub swojego nauczyciela neurologii z Kijowa, Michaiła Łapinskiego. Literackim pierwowzorem mógł być psychiatra Rawino z opowiadania Bielajewa "Głowa profesora Dowela". JAROMIR WRONISZEWSKI |
BARON MEIGEL Współpracownik tajnej policji OGPU inwigilujący zagranicznych turystów (za takich uchodziła grupa Wolanda). Zaproszony na bal, stracił na nim życie po strzale Asasella, równo o północy. Jego krwią szatan spełnił toast pijąc płyn z czaszki Berlioza, ukradzionej przed pogrzebem literata z "Gribojedowa", gdzie wystawiono zwłoki. RYSZARD SZMIT |
ABADONNA Demon-niszczyciel ze świty Wolanda. IGA ECKERT |
JESZUA HA-NOCRI postać wzorowana na Jezusie, pochodzi z miasta Gamali, "ojciec był Syryjczykiem" ROMAN WOŁOSIK |
PONCJUSZ PIŁAT rzymski prokurator Judei, Eques Romanus, wokół niego skupia się powieść Mistrza WOJCIECH KOWALSKI |
MATEUSZ LEWITA Jedyny uczeń Jeszui, były poborca podatków, który rzucił pieniądze na drogę, by pójść za Jeszuą, wywołując tym zgorszenie Piłata. PAVEL HUBICKA |
JUDA Z KIRIATU Zdrajca Jeszui, zabity przez ludzi Afraniusza na aluzyjny rozkaz Piłata, przekazany jako polecenie uchronienia Judy przed pewną zemstą zwolenników Jeszui (część druga, rozdział 25 "Jak prokurator usiłował ocalić Judę z Kiriatu"). JAKUB GRZYBEK |
NISA Ukochana Judy, współpracowniczka Afraniusza – szefa tajnych służb prokuratora. JUSTYNA STREICHSBIER |
AFRANIUSZ Szef tajnych służb prokuratora Judei, który nadzorował wydany przez Piłata rozkaz wykonania wyroku śmierci na Judzie z Kiriatu. GRZEGORZ GROMEK |
CENTURION MAREK SZCZURZA ŚMIERĆ Legionista rzymski, potężnej budowy mężczyzna z nosem roztrzaskanym germańską maczugą. ADAM HAJDUCZENIA |
KAJFASZ Członek Sanhedrynu, który potwierdził, że wolą tej instytucji jest skazanie na śmierć Jeszua Ha-Nocri, a zachowanie przy życiu Bar-Rabbana. JAREK KORDACZUK |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
