Konrad II Czerski
Konrad II czerski (ur. ok. 1250, zm. 23 czerwca lub 21
października 1294) – książę mazowiecki w latach 1264-1294, w
wyniku podziału 1275 r. książę w Czersku, w 1289 r. książę
sandomierski.
Siemowit I
ojciec Konrada II Czerskiego |
Perejesława
matka Konrada II Czerskiego |
Bolesław II
Mazowiecki
brat Konrada II Czerskiego |
Salomea
siostra Konrada II Czerskiego |
Jadwiga Legnicka
żona Konrada II Czerskiego |
Anna Czerska
córka Konrada II Czerskiego |
Konrad II był starszym
synem księcia mazowieckiego Siemowita I i księżniczki
halickiej Perejesławy, córki Daniela Romanowicza. Na kartach
historii Konrad po raz pierwszy pojawia się w 1262 r. w
związku ze sprawą napadu na Mazowsze wojsk litewskich pod
dowództwem Trojnata. Napastnicy zaskoczyli wtedy młodego
księcia wraz z ojcem, w niewielkim gródku - Jazdowie.
Dotychczasowy władca mazowiecki zginął wówczas, według
różnych wersji, w zamieszaniu bitewnym lub zamordowany
został przez napastników, podczas gdy Konrad znalazł się na
całe dwa lata w litewskiej niewoli.
W związku ze śmiercią Siemowita, na czas niewoli Konrada i
małoletności jego młodszego brata Bolesława władzę na
Mazowszu objęła regencja kierowana przez księcia
wielkopolskiego - Bolesława Pobożnego i matkę książąt
mazowieckich - Perejesławę. Samodzielne rządy na Mazowszu
Konrad objął dopiero w jakiś czas po powrocie z litewskiej
niewoli, zapewne po osiągnięciu szesnastego roku życia.
W polityce zagranicznej Konrad II oparł się z początku na
kontynuacji linii rządów ojca, rozpoczynając ścisłą
współpracę z księciem małopolskim - Bolesławem Wstydliwym,
sieradzkim - Leszkiem Czarnym i wielkopolskim - Bolesławem
Pobożnym, angażując się po stronie węgierskiej w wielki
europejski konflikt pomiędzy Czechami a Węgrami dotyczący
spadku po austriackich Babenbergach. W 1271 r. wziął udział
m.in. w wyprawie prowęgierskiej koalicji przeciwko władcy
wrocławskiemu Henrykowi Probusowi, by uniemożliwić mu
przeprowadzenie akcji udzielenia pomocy królowi czeskiemu -
Przemysłowi Ottokarowi II. Podobne znaczenie miała również
wyprawa prewencyjna dwa lata później skierowana przeciwko
władcy opolskiemu Władysławowi, który przy okazji konfliktu
czesko-węgierskiego chciał osiągnąć swoje własne cele -
zdobycie tronu krakowskiego - na szczęście jednak dla
Bolesława Wstydliwego bez rezultatu.
W 1275 r. za pełnoletniego uznany został brat Konrada -
Bolesław, co zmusiło pierworodnego syna Siemowita do
wydzielenia mu własnej dzielnicy - części Mazowsza ze
stolicą w Płocku. Konrad II zadowolił się wtedy Mazowszem
Czerskim. Dokonany podział nie satysfakcjonował Bolesława,
co spowodowało między braćmi długotrwały konflikt nie
przynoszący żadnej ze stron realnej korzyści, a powodujący
tylko znaczne zniszczenie dużych połaci Mazowsza.
7 grudnia 1279 r. zmarł książę małopolski - Bolesław
Wstydliwy, przekazując całość swojego dziedzictwa
usynowionemu Leszkowi Czarnemu. Wojna domowa na Mazowszu
uniemożliwiła Konradowi zgłoszenie pretensji do spadku
małopolskiego, pomimo to książę czerski postanowił nie
rezygnować nawiązując szerokie kontakty z opozycją przeciwko
władzy Leszka w Krakowie i Sandomierzu.
Okazja do zbrojnego wystąpienia przydarzyła się już w 1282
r. Wyprawa zorganizowana przez Konrada zakończyła się jednak
pełnym niepowodzeniem, choć wojskom mazowieckim udało się
zająć przejściowo Radom i Sandomierz. O wiele lepiej Konrad
do wystąpienia był przygotowany w 1285 r., kiedy akcję wojsk
władcy Czerska wsparli w Małopolsce buntownicy skupieni
wokół możnego rodu Toporczyków. Do decydującego starcia
doszło 2 sierpnia 1285 r. w bitwie pod Bugucicami niedaleko
Krakowa, gdzie oddziały Konrada doznały druzgocącej klęski,
zaś sam władca ratował się ucieczką do Czerska. W 1286 roku
wraz z posiłkami litewskimi najechał na pozostający pod
kontrolą Łokietka gród w Gostyninie.
Śmierć 30 września 1288 Leszka Czarnego otworzyła przed
Konradem II nowe możliwości. Tym razem (w przeciwieństwie do
sytuacji w 1279 r.) Konrad II, który przebywał właśnie na
Rusi u swojego sojusznika Włodzimierza, zareagował
błyskawicznie i z pomocą Rusinów wtargnął do Małopolski
usiłując zdobyć ją dla siebie. Wśród możnych dzielnicy
małopolskiej o wiele bardziej ceniono kandydatury: księcia
wrocławskiego - Henryka Probusa i rodzonego brata Konrada -
Bolesława II Płockiego. Niemniej Konrad II nie rezygnował i
kiedy w 1289 r. zwycięstwo zaczęło coraz bardziej przechylać
się na stronę Piasta Śląskiego, zawarł on układ z
Bolesławem. Dokładnej treści zawartego wówczas zawieszenia
broni nie znamy, choć możemy przypuszczać, że Bolesław II w
zamian za rezygnację Konrada z Krakowa, pogodził się z
podziałem ojcowizny, dokonanym w 1275 r. oraz zgodził się na
jego panowanie w Sandomierszczyźnie. Układ już niebawem
okazał się fikcją, gdyż Bolesław z nieznanych przyczyn
zrezygnował, pomimo zwycięstwa w bitwie pod Siewierzem, z
ubiegania się o tron krakowski, zaś Konrad został wyparty z
Sandomierza przez przyrodniego brata Leszka Czarnego -
Władysława Łokietka, który wystąpił z własnymi pretensjami
do małopolskiego spadku.
Wydarzenia w Małopolsce były już ostatnim przejawem
aktywności politycznej Konrada II. Książę czerski zmarł 23
czerwca lub 21 października 1294 r. i został pochowany w
Warce, przekazując dziedzictwo po sobie bratu, z którym całe
życie walczył. Około 1270 r. Konrad poślubił Jadwigę, córkę
księcia legnickiego - Bolesława Rogatki, z którą miał córkę
Annę, wydaną za mąż za księcia raciborskiego - Przemysława.
|