|
Bolesław Jerzy II
Jerzy II, znany także
jako Bolesław Jerzy II, Bolesław Trojdenowicz, Bolesław
Jurij, (łac. Georgius Dei gratia Rex Russiae, ur. ok. 1310,
zm. 21 marca 1340) – książę halicko-wołyński w latach
1325-1340.
Trojden I
ojciec Bolesława Jerzego II |
Maria Halicka
matka Bolesława Jerzego II |
Siemowit III
brat Bolesława Jerzego II |
Kazimierz I
Warszawski
brat Bolesława Jerzego II |
Eufemia
Mazowiecka
siostra Bolesława Jerzego II |
Eufemia
Giedyminówna
żona Bolesława Jerzego II |
Bolesław Jerzy II ożenił się z córką wielkiego księcia
Giedymina (dziadek Jagiełły) księżniczką Eufemią, siostrą
królowej Aldony Anny Giedyminówny, pierwszej żony Kazimierza
Wielkiego. Bolesław Jerzy był po kądzieli i po mieczu
praprawnukiem księcia Konrada mazowieckiego. Tytułował się
natus Dux et totius Rusiae minoris w tłumaczeniu „książę
całej Rusi mniejszej”.
Bolesław Jerzy II był najstarszym synem księcia
mazowieckiego Trojdena I z rodu Piastów i Marii Halickiej (Marija
Jurijiwna), córki księcia halicko-wołyńskiego Jerzego I
Lwowicza.
Na chrzcie książę otrzymał imię Bolesław, dopiero po objęciu
tronu w Haliczu i przyjęciu prawosławia przybrał miano na
cześć dziadka, Jerzego I. Obrządek prawosławny wkrótce
jednak porzucił za namową papieża Jana XXII.
W 1323 zmarli (zapewne otruci) dwaj ostatni książęta z
dynastii Rurykowiczów halickich (Romanowiczów) – Andrzej II
i Lew II, a pretensje do bogatej ziemi wysunęli władcy:
polski Władysław Łokietek, węgierski Karol Robert,
mazowiecki Trojden I, oraz litewski Giedymin. Kandydatura
mazowiecka początkowo wydawała się najsłabsza, syn Trojdena
I – Bolesław był jednak osobą, na którą mogły się zgodzić
wszystkie strony konfliktu, licząc że będą w stanie
roztoczyć pełne zwierzchnictwo nad młodym (15-letnim)
Piastowiczem. Wyprawa zbrojna na Ruś pod wodzą Władysława
Łokietka, z posiłkami Karola Roberta, ruszyła jeszcze pod
koniec 1323 lub na początku roku następnego.
Na przełomie lat 1324-1325 na prośbę bojarów na tronie
halicko-wołyńskim zasiadło dwóch braci ze Śląska, lecz na
początku 1325 roku władzę książęcą przejął wybrany przez
bojarów wołyńskich Bolesław Trojdenowicz. Po przejściu na
prawosławie, jako Jerzy (Jurij), otrzymał tytuł „urodzonego
księcia i władcy Rusi” (natus dux et dominus Russiae). Objął
tron we Włodzimierzu, któremu nadał status stolicy.
Przez cały okres rządów Bolesław Jerzy II musiał się liczyć
z dość silną opozycją wewnętrzną – niechętną zbyt mocnej
władzy. Drugim czynnikiem potęgującym stan ciągłego
zagrożenia byli – ciągle niezwykle silni – Tatarzy
uzurpujący sobie prawo swobodnego osadzania w Haliczu
książąt.
Bolesław Jerzy II chcąc zneutralizować niebezpieczeństwo
utraty tronu swoje rządy oparł na dobrych stosunkach z
Polską Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego. Na swoją
stronę księcia bezskutecznie próbowała przeciągnąć
dyplomacja krzyżacka. W celu zabezpieczenia swoich włości
przed niebezpieczeństwem litewskim Bolesław Jerzy za
pośrednictwem stryja Wacława płockiego nawiązał kontakty z
tamtejszym władcą Giedyminem. W 1331 został zawarty nawet
formalny sojusz umocniony ślubem księcia z córką Giedymina
Eufemią.
Zarzucano mu nadmierną opiekę nad mieszczanami i
cudzoziemcami, zbyt łagodne traktowanie katolickiego kleru i
ograniczenie wpływów panów wołyńskich. Jak zapisał jeden z
roczników polskich Bolesław Jerzy „usiłował zmienić ich
prawa i obyczaje”, co nie wpłynęło pozytywnie na jego
popularność wśród miejscowych bojarów.
W 1338 książę halicki udał się na zjazd w Wyszehradzie,
gdzie wspólnie z Kazimierzem Wielkim i Karolem Robertem
zastanawiano się m.in. nad kwestią pomocy wojskowej dla
Halicza w celu rozgromienia opozycji. Na spotkaniu tym
podpisano również układ przewidujący, że w razie bezpotomnej
śmierci Bolesława władzę nad jego księstwem miał przejąć
król Polski. W 1339 Bolesław lokował na
prawie magdeburskim miasto Sanok jako pierwsze na Rusi
Halickiej.
Bolesław II Jerzy zmarł bezpotomnie 7 kwietnia 1340. Jak
podaje rocznik małopolski został on „przez swoich otruty”
(bojarów ruskich); na wieść o przyczynie śmierci Jerzego II,
król Polski Kazimierz III Wielki wyprawił się na Ruś, gdzie
po zdobyciu Lwowa a przed powrotem do Królestwa ustanowił
spośród swoich rycerzy starostę dla ziemi lwowskiej i miasta
Lwowa, a w samym mieście pozostawił część swojego wojska dla
zabezpieczenia przyrzeczenia o wierności złożonego przez
ruskich panów królowi Kazimierzowi Wielkiemu.
|
|
|