Siemowit ojciec Lestka

Siemomysł syn Lestka

Według niektórych badaczy imię Lestka mogło być zdrobnieniem jakiejś nieznanej, dwuczłonowej, słowiańskiej nazwy osobowej Lścimir bądź Lścisław. Według tej hipotezy mogło ono pierwotnie brzmieć Lścik.

Według dawniejszych badaczy imię Lestek jest pochodzenia skandynawskiego, co jest używane jako jeden z argumentów za hipotezą o normańskim pochodzeniu dynastii piastowskiej.

Prawidłowymi formami tego imienia są formy zakończone na -ek, czyli Lestek lub obocznie Leszek. Niepoprawna wersja Lestko przyjęła się w starszej historiografii pod wpływem autorytetu Oswalda Balzera, który taki zapis promował na kartach swojej Genealogii Piastów. W obliczu ostatnich badań onomastycznych należy przyjąć, że formy zakończone na -ko są formami zlatynizowanymi.

Lestek miał być synem i następcą Siemowita, a ojcem i poprzednikiem Siemomysła. Po jego, tj. Siemowita zgonie na jego miejsce wstąpił syn jego Lestek, który czynami rycerskimi dorównał ojcu w zacności i odwadze. Po śmierci Lestka nastąpił Siemomysł, jego syn.

Przypuszcza się, że od jego imienia powstały terminy „Lestkowie” i „Lestkowice”, jakimi jeszcze w czasach Mieszka I nazywano nieraz mieszkańców państwa Polan. Kronika Widukinda zawiera informację, że poddanymi Mieszka I byli Licikaviki. Znaczenie tego terminu jest sporne, a jedna z hipotez zakłada, że może pochodzić od imienia Lestka (Licikaviki → Lscikoviki → Lścikowicy czyli Lestkowice). Z kolei dzieło De administrando imperio cesarza bizantyjskiego Konstantyna VII Porfirogenty z 948r. wspomina o ludzie zwanym Litzke.

Początkowo nikt nie wątpił w historyczność Piastów „przedmieszkowych”. W drugiej połowie XIX wieku zaczęto kwestionować ich istnienie. Bogatą dyskusję rozstrzygnął w zasadzie artykuł Henryka Łowmiańskiego Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu, w którym obronił wiarygodność przekazu Galla Anonima, a tym samym i „historyczność” przynajmniej trzech bezpośrednich poprzedników Mieszka. Pogląd ten jest dominujący w polskiej literaturze historycznej.

Nie zachowały się żadne wiarygodne dane na temat dat panowania Lestka. Przyjmuje się hipotetycznie, że urodził się około 870–880r., a objął rządy około 900–910r. Większość literatury przyjmuje, że zmarł przypuszczalnie w latach 930r.–940r. Henryk Łowmiański przesuwał datę zgonu na około 950r. Pierwotnie nie dało się datować na rządy Lestka żadnych wydarzeń. Obecnie możemy przypisać Lestkowi rozpoczęcie tzw. rewolucji piastowskiej, czyli militarno-ekonomicznej koncentracji władzy w rekach księcia i budowy pierwszych potężnych grodów państwowych – pierwszego w Grzybowie, w latach 915r.–922r.

Nie wiadomo nic o żonie (żonach) Lestka. Stanisław Zakrzewski wysunął domysł, że Lestek mógł być żonaty z księżniczką morawską. Późny przekaz kronikarza z XIV wieku zdawał się sugerować, że był żonaty z saską księżniczką i miał z nią syna Ewrakera, późniejszego biskupa Leodium. Informacji tej jednak nie sposób zweryfikować; w polskiej literaturze poza Stanisławem Kętrzyńskim nikt nie zwrócił na nią uwagi. Według legendy rodowej rodu Sobieskich córka Lestka, Metodia miała poślubić niejakiego Sobiesława (Sobiesza), wnuka Sobiesława księcia Dalen.

Jedynym pewnym dzieckiem Lestka jest syn Siemomysł, który objął po nim rządy.