Leszek Biały mąż Grzymisławy

Błogosławiona Salomea córka Grzymisławy

Bolesław V Wstydliwy syn Grzymisławy

Po tragicznej śmierci męża podczas zjazdu w Gąsawie 24 listopada 1227r. Grzymisława objęła w imieniu swego syna Bolesława rządy regencyjne w Krakowie. Opiekę nad synem Grzymisławy usiłował przejąć brat Leszka, pretendent do tronu krakowskiego, Konrad I mazowiecki. W marcu 1228r. zaprosił on księżną na zjazd do Skaryszewa, na którym próbował przejąć władzę w księstwie. Grzymisława nie zgodziła się na przekazanie władzy szwagrowi, oddając tron krakowski i opiekę nad synem Władysławowi Laskonogiemu. Wkrótce wraz z Bolesławem opuściła Kraków, obejmując rządy w księstwie sandomierskim. Po wybuchu wojny domowej w Wielkopolsce i pozbawieniu Laskonogiego władzy przez Władysława Odonica księstwo krakowskie przypadło Henrykowi Brodatemu.

W 1229r. Konrad pojmał Henryka Brodatego i wymusił na Grzymisławie przekazanie mu ziemi sandomierskiej. Jesienią 1232r. Henryk został uwolniony i wyparł Konrada z Małopolski, zmuszając go do oddania bratowej władzy w Sandomierzu. Na początku 1233r. Konrad uwięził Grzymisławę wraz z synem i umieścił w Czersku, a następnie w klasztorze benedyktyńskim w Sieciechowie. Księżną uwolnił wysłany przez Brodatego Klemens z Ruszczy. Po uwolnieniu Grzymisława zrzekła się na rzecz Henryka praw do Krakowa, w zamian uzyskując ziemię sandomierską. Z inicjatywy księcia księżna zwróciła się z prośbą o opiekę do papieża Grzegorza IX, który w 1233r. wydał bullę, w której wziął Grzymisławę i jej syna pod opiekę.

W latach 1235r.–1239r. księżna przebywała w Skale, gdzie udała się zgodnie z prośbą Henryka Brodatego. W 1241r. podczas najazdu Tatarów na Polskę, Grzymisława udała się wraz synem do Węgier, a stamtąd do zamku Welehrad na Morawach. Jeszcze w tym samym roku wróciła do Polski, przywożąc ze sobą córkę Salomeę, której mąż Koloman zmarł po bitwie z Mongołami nad rzeką Sajó. W 1243r. syn księżnej Bolesław objął władzę na tronie krakowskim. Grzymisława aktywnie wspierała syna w działaniach politycznych. Była również hojną dobrodziejką licznych kościołów i klasztorów. Czyniła nadania dla cystersów w Jędrzejowie i Sulejowie oraz benedyktynów tynieckich. W 1245r. księżna wsparła materialnie wyprawę franciszkanina Jana di Piano Carpini do chana mongolskiego, obdarowując go cennymi futrami. Została pochowana w klasztorze klarysek w Zawichoście. W późnych polskich źródłach Grzymisława należała do grona „świętych, błogosławionych i pobożnych”, a wspominano ją 8 lub 9 listopada.

Większość historyków uznaje, że Grzymisława była jedyną żoną Leszka, poślubioną przez niego w 1207r. Współczesny historyk Dariusz Dąbrowski uważa z kolei, że najprawdopodobniej pod koniec 1210r. lub w 1211r. Grzymisława została drugą żoną księcia krakowskiego Leszka Białego. Pierwszą żoną lub narzeczoną księcia była, według D. Dąbrowskiego, poślubiona przez niego (bądź zaręczona z nim) pod koniec 1207r. lub na początku 1208r. nieznana z imienia córka Ingwara Jarosławicza, księcia łuckiego z dynastii Rurykowiczów, którą Leszek oddalił między 1208r. a jesienią 1209r. Małżeństwo to miało być bezpotomne.

Z małżeństwa Grzymisławy i Leszka Białego pochodziło dwoje dzieci:
- Salomea – żona Kolomana, króla Rusi Halickiej, syna króla węgierskiego Andrzeja II
- Bolesław V Wstydliwy – późniejszy książę krakowski