Elżbieta Giedyminówna

Elżbieta Giedyminówna (ur. między 1301 a 1304, zm. 2 czerwca(?) 1364) – księżna płocka, po śmierci męża regentka Mazowsza płockiego, a od 1349 księżna wyszogrodzka, córka księcia litewskiego Giedymina i prawdopodobnie Jewny.
 

Wacław Płocki
mąż Elżbiety Giedyminówny
Bolesław III Płocki
syn Elżbiety Giedyminówny

Anna Płocka
córka Elżbiety Giedyminówny
Giedymin
ojciec Elżbiety Giedyminówny
Jewna
matka Elżbiety Giedyminówny
Narymunt
brat Elżbiety Giedyminówny
Witold
brat Elżbiety Giedyminówny
Olgierd
brat Elżbiety Giedyminówny
Koriat
brat Elżbiety Giedyminówny
Jawnuta
brat Elżbiety Giedyminówny
Kiejstut
brat Elżbiety Giedyminówny
Lubart
brat Elżbiety Giedyminówny
Monwid
brat Elżbiety Giedyminówny
Maria
siostra Elżbiety Giedyminówny
Aldona Anna
siostra Elżbiety Giedyminówny
Eufemia
siostra Elżbiety Giedyminówny
Helena
siostra Elżbiety Giedyminówny
Augusta Anastazja
siostra Elżbiety Giedyminówny


Pogańskie imię księżnej płockiej nie jest znane. Dawna historiografia błędnie przypuszczała, że brzmiało ono Danmilla. Najprawdopodobniej około 1316, a z całą pewnością przed 6 grudnia 1320 Elżbieta poślubiła księcia płockiego Wacława (Wańkę). Posag księżniczki litewskiej wynosił 720 grzywien srebra i 9 grzywien złota. Z małżeństwa Elżbiety i Wacława pochodziło dwoje dzieci: Anna, żona księcia żagańskiego Henryka V Żelaznego, oraz książę płocki Bolesław III.

Po śmierci męża w 1337, Elżbieta sprawowała najprawdopodobniej w imieniu swojego syna rządy regencyjne. Pełniła je do czasu osiągnięcia przez swego syna pełnoletniości między 1340 a lipcem 1343. 21 października 1349 na zjeździe w Wiskitkach syn Elżbiety nadał jej kasztelanię wyszogrodzką w dożywocie. Nadanie to zostało potwierdzone przez króla polskiego Kazimierza III Wielkiego na zjeździe w Kaliszu 27 grudnia 1355. W 1359 Elżbieta wdała się w spór z księciem mazowieckim Siemowitem III, który bezprawnie narzucał świadczenia i powinności mieszkańcom ziemi gostynińskiej, wchodzącej w skład oprawy wdowiej Elżbiety. Konflikt Elżbiety z księciem rozstrzygnął król Kazimierz Wielki na zjeździe w Brześciu Kujawskim 12 lutego 1359.

Śmierć Elżbiety Giedyminówny odnotował Jan Długosz w Rocznikach czyli Kronikach sławnego Królestwa Polskiego pod rokiem 1364. Przekaz ten powszechnie jest uznawany za wiarygodny. Najprawdopodobniej do wdowy po księciu płockim Wacławie odnosi się również zapiska nekrologu klasztoru norbertanek w Strzelnie o śmierci 2 czerwca anonimowej księżnej mazowieckiej. Zgodnie z relacją Jana Długosza Elżbieta Giedyminówna została pochowana w katedrze płockiej.