Elżbieta Giedyminówna
Elżbieta Giedyminówna (ur. między 1301 a 1304, zm. 2
czerwca(?) 1364) – księżna płocka, po śmierci męża regentka
Mazowsza płockiego, a od 1349 księżna wyszogrodzka, córka
księcia litewskiego Giedymina i prawdopodobnie Jewny.
Wacław Płocki
mąż Elżbiety Giedyminówny |
Bolesław III Płocki
syn
Elżbiety Giedyminówny |
Anna Płocka
córka
Elżbiety Giedyminówny |
Giedymin
ojciec
Elżbiety Giedyminówny |
Jewna
matka
Elżbiety Giedyminówny |
Narymunt
brat
Elżbiety Giedyminówny |
Witold
brat
Elżbiety Giedyminówny |
Olgierd
brat
Elżbiety Giedyminówny |
Koriat
brat
Elżbiety Giedyminówny |
Jawnuta
brat
Elżbiety Giedyminówny |
Kiejstut
brat
Elżbiety Giedyminówny |
Lubart
brat
Elżbiety Giedyminówny |
Monwid
brat
Elżbiety Giedyminówny |
Maria
siostra
Elżbiety Giedyminówny |
Aldona Anna
siostra
Elżbiety Giedyminówny |
Eufemia
siostra
Elżbiety Giedyminówny |
Helena
siostra
Elżbiety Giedyminówny |
Augusta Anastazja
siostra
Elżbiety Giedyminówny |
Pogańskie imię księżnej
płockiej nie jest znane. Dawna historiografia błędnie
przypuszczała, że brzmiało ono Danmilla. Najprawdopodobniej
około 1316, a z całą pewnością przed 6 grudnia 1320 Elżbieta
poślubiła księcia płockiego Wacława (Wańkę). Posag
księżniczki litewskiej wynosił 720 grzywien srebra i 9
grzywien złota. Z małżeństwa Elżbiety i Wacława pochodziło
dwoje dzieci: Anna, żona księcia żagańskiego Henryka V
Żelaznego, oraz książę płocki Bolesław III.
Po śmierci męża w 1337, Elżbieta sprawowała
najprawdopodobniej w imieniu swojego syna rządy regencyjne.
Pełniła je do czasu osiągnięcia przez swego syna
pełnoletniości między 1340 a lipcem 1343. 21 października
1349 na zjeździe w Wiskitkach syn Elżbiety nadał jej
kasztelanię wyszogrodzką w dożywocie. Nadanie to zostało
potwierdzone przez króla polskiego Kazimierza III Wielkiego
na zjeździe w Kaliszu 27 grudnia 1355. W 1359 Elżbieta wdała
się w spór z księciem mazowieckim Siemowitem III, który
bezprawnie narzucał świadczenia i powinności mieszkańcom
ziemi gostynińskiej, wchodzącej w skład oprawy wdowiej
Elżbiety. Konflikt Elżbiety z księciem rozstrzygnął król
Kazimierz Wielki na zjeździe w Brześciu Kujawskim 12 lutego
1359.
Śmierć Elżbiety Giedyminówny odnotował Jan Długosz w
Rocznikach czyli Kronikach sławnego Królestwa Polskiego pod
rokiem 1364. Przekaz ten powszechnie jest uznawany za
wiarygodny. Najprawdopodobniej do wdowy po księciu płockim
Wacławie odnosi się również zapiska nekrologu klasztoru
norbertanek w Strzelnie o śmierci 2 czerwca anonimowej
księżnej mazowieckiej. Zgodnie z relacją Jana Długosza
Elżbieta Giedyminówna została pochowana w katedrze płockiej.
|