Anna Habsburżanka
Anna Habsburżanka (ur. 16
sierpnia 1573r. w Grazu, zm. 10 lutego 1598r. w Warszawie) –
córka arcyksięcia Karola, brata cesarza Maksymiliana
II, królowa Polski i Szwecji, pierwsza żona Zygmunta III,
matka Władysława IV, posesorka starostwa augustowskiego.
Siostra Konstancji drugiej żony Zygmunta III.
Zygmunt III Waza
mąż Anny Habsburżanki |
Konstancja
Habsburżanka
siostra Anny Habsburżanki |
Anna Maria Wazówna
córka Anny Habsburżanki |
Władysław IV Waza
syn Anny Habsburżanki |
Była otoczona troskliwą opieką rodziców. Biorąc pod uwagę
ówczesne standardy, należała do bardzo wykształconych
panien. Już w 1586r. Anna Jagiellonka rozpoczęła starania o
rękę którejś córki Karola dla swego siostrzeńca.
Habsburgowie mieli pomóc w uzyskaniu korony polskiej dla
Zygmunta. Plany upadły jednak, bowiem Anna była zaręczona
z Henrykiem Lotaryńskim. Zygmunt zaczął zabiegać o
rękę Krystyny holsztyńskiej. Również ten plan młodego króla
nie doszedł do skutku.
W 1590 roku, dowiedziawszy się, że zaręczyny Anny zostały
zerwane, Waza podjął ponowne starania o ślub z Anną. W
drodze do Rzymu, w Grazu zatrzymał się kardynał Jerzy
Radziwiłł, który prowadził w imieniu Zygmunta rozmowy na
temat przyszłego małżeństwa. Rokowania te zostały bardzo
chłodno przyjęte w środowisku senatorskim, które próbowało
zawczasu uniemożliwić samowolne zawarcie przez króla
małżeństwa. Jeszcze w kwietniu 1592r. kanclerz wielki
koronny Jan Zamoyski na zjeździe w Lublinie był mu
przeciwny. Po długich pertraktacjach 4 maja 1592r. odbył się
w Wiedniu ślub per procura (Zygmunta
reprezentował marszałek wielki litewski Albrecht Radziwiłł).
Właściwe zawarcie małżeństwa, połączone z koronacją na
królową Polski, odbyło się 31 maja tegoż roku w Krakowie.
Ślub ten opiewał w swojej poezji Szymon Szymonowic. W latach
1593r.–1594r. wraz z mężem przebywała w Szwecji, gdzie 1
marca 1594r. koronowano ją w Uppsali na królową szwedzką.
Mimo że była Habsburżanką, Anna zyskała sympatię Polaków i
przede wszystkim męża, który szczerze ją pokochał. W 1595
roku urodziła syna Władysława, późniejszego króla polskiego.
Była w ciąży jeszcze cztery razy, jednak jako jedyny przeżył
Władysław. W Polsce nie odegrała poważniejszej roli
politycznej. Preferowała życie w zaciszu domowym z Zygmuntem
III Wazą, przepojone żarliwością religijną.
Zmarła 10 lutego 1598r. w Warszawie wskutek komplikacji
ciążowych. W momencie śmierci była w zaawansowanej ciąży.
Nadworny lekarz wykonał pośpiesznie cesarskie cięcie, ale
nowonarodzony syn Krzysztof zmarł zaraz po narodzinach.
Została pochowana w katedrze wawelskiej.
Józef Łukaszewicz tak opisuje uroczystości pogrzebowe
królowej:
"...gdy w roku 1598 dnia 4. Lutego umarła w Warszawie Anna
Austryjaczka, pierwsza żona Zygmunta III., ciało jej
przybrane w szaty królewskie leżało cały tydzień na
katafalku w niezamkniętej trumnie w jednej z sal zamku
warszawskiego, poczem przeniesionem zostało do kaplicy
królewskiej (zapewne owej zwanej książęcą), gdzie przez 21
miesięcy stało w trumnie zamkniętej. Około trumny paliło się
dzień i noc 10 świec jarzęcych i 20 lamp; psalmy w tej
kaplicy śpiewali XX. Bernardyni podobnież dzień i noc,
odmieniając się co kilka godzin i sprowadzając w pomoc do
tej posługi religijnej księży z innych klasztorów tej
reguły. Msze żałobne odprawiali przy ciele arcybiskupi,
biskupi i inni dygnitarze kościelni. Requiem wykonywano
codziennie z muzyką królewską. Nareszcie w miesiącu
Październiku 1599 r. po solennym nabożeństwie odprawionym w
kollegiacie, król i większa część senatu wraz z licznem
duchowieństwem, odprowadził zwłoki swej małżonki do Krakowa,
gdzie złożone zostały w kaplicy jagiellońskiej..."
|