|
Saul Wahl
Saul Wahl (właściwie Saul Katzenellenbogen; 1541r.–1617r.) –
rabin litewski, dzierżawca ceł i warzelni soli na Litwie,
osobisty bankier domu Radziwiłłów. Według legendy
jednodniowy król Polski w 1587. Jakkolwiek samo jego
istnienie jest faktem, to sprawowanie władzy w I
Rzeczypospolitej jest odrzucane przez historiografię.
Jego dzieje znane są z
wielu współczesnych przekazów żydowskich. Według jednej z
takich opowieści, książę Mikołaj Krzysztof Radziwiłł Czarny
udał się do Włoch z pielgrzymką pokutną. Przybył do Padwy w
przebraniu żebraczym, gdzie wszyscy kwitowali jego książęce
pochodzenie śmiechem i drwinami. Oparcie miał dopiero
uzyskać u rabina Samuela Judasza Katzenellenbogena, który
przyjął go z należnymi honorami i zapewnił gościnę. W dowód
wdzięczności Radziwiłł podjął się odszukania w Polsce jego
syna Saula, który przebywać miał w jednej z tamtejszych
jesziw. Faktycznie chłopak przebywał w światowej sławy
szkole talmudycznej w Brześciu Litewskim, skąd Radziwiłł
zabrał go na swój dwór.
Saul miał wzbudzać zachwyt swoją wiedzą i mądrością, stając
się sławnym w całym państwie. Wkrótce zgromadził wielki
majątek, będąc bankierem, dzierżawcą ceł i warzelni soli na
Litwie. 17 maja 1578r. uzyskał nawet przywilej królewski na
kupno soli wielickiej w Koronie.
W czasie bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego w 1586r.,
niezdecydowana szlachta długo nie mogła wybrać jego
następcy. Wobec podwójnej elekcji Maksymiliana Habsburga i
Zygmunta III Wazy – w końcu miano skorzystać z powołania
króla tymczasowego (rex pro tempore), którą to godność miano
zaproponować Radziwiłłowi. Ten jednak odmówił, ale wysunął
kandydaturę Saula.
W 1587r., wśród powszechnego entuzjazmu, został okrzyknięty
w Lublinie królem Saul Wahl (wahl – niem. wybór) przez
szlachtę. Jego panowanie miało trwać tylko jedną noc, miał
wtedy wydać wiele nowych praw i przywilejów, poprawiających
położenie Żydów w Polsce.

|
|
|