Michał Zbaraski
Wiśniowiecki
Michał Zbaraski Wiśniowiecki herbu własnego (zm. w 1517r.
lub następnym) – kniaź, protoplasta rodu Wiśniowieckich. Był
najstarszym synem kniazia Wasyla Zbaraskiego. Nazwisko
przyjął od odziedziczonej miejscowości Wiśniowiec.
Aleksander
Wiśniowiecki
syn Michała Zbarskiego
Wiśniowieckiego |
W 1475r. udało mu się na mocy
wyroku królewskiego (występował w imieniu swoim i innych
spadkobierców ojca) odzyskać od stryja Semena Zbaraskiego
połowę włości po stryju Sołtanie Zbaraskim, którą wspólnie
zarządzali po śmierci Sołtana (1472) Semen i ojciec Michała
Wasyl, a po śmierci Wasyla przejął ją w całości Semen. W
dzielnicy tej znajdował się Wiśniowiec. W 1478r. dział ten
został potwierdzony przez wszystkich zainteresowanych: z
jednej strony Semena Zbaraskiego, a z drugiej wdowę po
Wasylu Zbaraskim, nieznaną z imienia kniahinię Wasilewę wraz
z synami Michałem, trzema Semenami i Fedorem. Do podziału
całej ojcowizny, łącznie z częścią odzyskaną od stryja,
doszło w 1482r. Michał wspólnie z jednym z Semenów otrzymali
uzyskaną od stryja część, którą podzielili tak, że
Wiśniowiec przypadł Michałowi.
W 1490r. Michał Zbaraski pojawia się po raz pierwszy w
dokumentach jako kniaź Michajło Wisznowiecki (świadek w
procesie w Krzemieńcu). Od tej pory występuje w dokumentach,
w których podaje swoje nazwisko jako Wiśniowiecki (Wisznowiecki,
Wisznewecki, Wiszniewiecki) (1511, 1512), a w ostatnim ze
znanych jako kniaź Michał Wasilewicz Wisznewecki i Zbarażski
(1517). Kancelaria królewska nazywa go jednak ciągle w
dokumentach (nadaniach wsi i pismach urzędowych) Zbaraski (Zbarażski)
(1491, 1504, 1507, 1509, 1514).
W czasie pobytu w niewoli moskiewskiej hetmana Konstantego
Ostrogskiego Wiśniowiecki sprawował za niego w latach
(1504–1507) urząd namiestnika bracławskiego (wcześniej
Ostrogskiego zastępował kniaź Andrzej Sanguszko), zdając go
po powrocie hetmana. Brał aktywny udział w życiu publicznym,
m.in. razem z innymi kniaziami i panami, sądził sprawy
ziemian wołyńskich. Tereny jego włości znajdowały się na
szlaku najazdów tatarskich. W 1512r. koło Wiśniowca polskie
wojska pod dowództwem obu hetmanów wielkich, koronnego
Mikołaja Kamienieckiego i litewskiego Konstantego
Ostrogskiego, rozbiły Tatarów. W bitwie brał udział
Wiśniowiecki z synami Iwanem i Aleksandrem.
Michał Wiśniowiecki był również uczestnikiem typowych
szlacheckich sporów. W 1511r. został oskarżony przez
szlachcica Dawidowskiego o zbrojny najazd dóbr, a w 1512r.
wraz z synami i hetmanem Ostrogskim zgłosił pretensje do
spadku po szlachcicu Kuczuku.
Powiększał swoje posiadłości, otrzymując od króla w
dożywocie kilka nadań, a w 1514r. otrzymał na wieczność
Brahiń, w którym prawie 100 lat później pojawił się na
dworze Wiśniowieckich Dymitr Samozwaniec.
Ostatni raz Michał Zbaraski Wiśniowiecki pojawia się w
dokumencie w 1517r., biorąc udział w sądach.
Miał prawdopodobnie dwie żony nieznanych imion i
pochodzenia. Z pierwszą miał syna Aleksandra (protoplastę
starszej, tzw. królewskiej linii Wiśniowieckich), z drugą
trzech synów, kniaziów Iwana (protoplastę młodszej linii
Wiśniowieckich), Fedka, i Fedora.
Wszyscy synowie Michała konsekwentnie używali już nazwiska
Wiśniowiecki, tak też nazywani byli w dokumentach
urzędowych. Według popisu z 1528 r. bracia Wiśniowieccy
mieli obowiązek wystawić łącznie 46 konnych rycerzy, co
świadczy, że ich fortuna nie mogła być jeszcze uznana za
magnacką.
|