Michał Aleksandrowicz Czartoryski
Michał Aleksandrowicz Czartoryski herbu Pogoń Litewska (zm.
ok. 24 kwietnia 1583r.).
Aleksander
Fiodorowicz
Czartoryski
ojciec Michała
Aleksandrowicza
Czartoryskiego |
Maria Magdalena
Brankowić
matka Michała
Aleksandrowicza
Czartoryskiego |
Zofia
Chodkiewiczówna
żona
Michała
Aleksandrowicza
Czartoryskiego |
Jerzy Czartoryski
syn
Michała
Aleksandrowicza
Czartoryskiego |
Hieronim Czartoryski
syn
Michała
Aleksandrowicza
Czartoryskiego |
Jędrzej Czartoryski
syn
Michała
Aleksandrowicza
Czartoryskiego |
Maryna
Czartoryska
siostra
Michała
Aleksandrowicza
Czartoryskiego |
|
|
|
|
|
"Czartoryski (Michał
Alexandrowicz), książę na Klewaniu, jedyny syn Aleksandra
wojewody wołyńskiego i Marii Magdaleny Brankovicz despotówny,
wdowy po księciu Iwanie Wiśniowieckim, córki Jovana
Brankovicza. Bohusz książę Korecki, wojewoda wołyński,
poleca syna swego Joachima w opiekę księciu r. 1570. Obrany
na sejmiku w Beresteczku d. 16 marca 1573 roku posłem z
województwa wołyńskiego na elekcyję króla; lista posłów
wspomina go zaraz na drugiem miejscu po kasztelanie
wołyńskim, a za Michałem zaraz idzie stryj jego Iwan; posłów
bardzo wielu. Stąd domysły, że Czartoryscy wiele już wówczas
powagą swoją znaczyli na Wołyniu. W trzy lata później matka
księcia, Magdalena, która przeżyła męża, pisze testament
dnia 13 lipca 1575 r. W 1579 pierwszy raz księcia czytamy
starostą żytomierskim. Był w przyjaźni z kniaziem Kurbskim,
jak ojciec w zajściach, stąd podpisał się we Włodzimierzu
jako świadek na akcie Kurbskiego, którym kniaź dnia 27
kwietnia 1579 zeznawał, że pożyczył od żony swojej Alexandry
Siemaszkówny 4,000 złp. Drugą datę tego starostwa mamy z
1580. Książę miał już wtedy żonę Zofiję Chodkiewiczównę,
córkę Hieronima, kasztelana wileńskiego. Oboje dnia 19
września 1580 we Włodzimierzu zeznawali osobiście, że
Łazarzowi Iwanickiemu, sędziemu grodzkiemu włodzimierskiemu
i żonie jego, oddają w zastaw za pożyczone przez nich
gotówką 400 kop litewskich groszy, swoje dobra Czestny Kres
w powiecie włodzimierskim, z dworem, bojarami itd. aż do ś.
Szymona 1583. Byli księstwo widać bardzo biedni, bo robili
to z koniecznej potrzeby "ku swojej welikoj a pilnoj
potrebie." Czestny Krest, było to Właściwie nazwanie
monasteru i cerkwi, które się wznosiły na jakiejś wyspie;
było to więc dobra duchowne, własne Czartoryskich,
nieobdłużone; wyraźnie tak stoi w zeznaniu. Jeżeliby książę
nie wykupił do terminu dóbr tych, Iwanicki miał je trzymać
jeszcze na dalsze trzy lata. Nie może być tutaj mowy o
dziesiejszym Czarnym Ostrowiu. W 1582 książę spisywał swój
testament. Ostatnią o nim wiadomość mamy z dnia 24 kwietnia
1583 roku, w testamencie kniazia kurbskiego, ale już wtedy
książę nie żył. Kurbski pisze tam, że spłacił Michałowi
tysiąc kop groszy litewskich, zabezpieczonych na Smedynie i
osobno 500 kop groszy za prawo dożywotniego władania tym
majątkiem. Miał książę syna Jerzego i kilku innych, ale ich
nie znamy z imienia, znać to z testamentu, który napisał.
Stąd Niesiecki się domyśla, że jeden z tych synów mógł być
Hieronim, któremu Zygmunt August dał dowództwo nad wojskiem
kijowskiem. Był też jakiś Jędrzej doświadczony mąż w boju,
syn wsławionego wojownika w Inflantach i na Wołoszech.
Niesiecki wie o nich z panegiryku kollegijum poznańskiego
Jezuitów i domyśla się, że Jezuici znowu mieli o tych
książętach wiadomości od księcia prymasa Floryjana
Kazimierza.
|