David Ives

WENUS W FUTRZE

Obsada: Wanda - Małgorzata Pietrzak, Thomas - Andrzej Gęsiarz

Reżyseria: Przemysław Owoc
Scenografia: Zespół teatru
Muzyka: Capella Music Pad

Premiera: kwiecień 2014

DAVID IVES
Ur. w 1950 r. w Chicago. Uczęszczał do Northwestern University. Pierwszą sztukę – Canvas – wyprodukował w Nowym Jorku wraz z Circle Repertory Company. Później został wydawcą Foreign Affairs i studiował dramat w Yale University's School of Drama, gdzie zrobił magisterium. Wiele jego sztuk, jak All in the Timing, Words, Words, Words, Sure Thing, Philip Glass Buys a Loaf of Bread odnosiło sukcesy. Don Juan in Chicago otrzymała Outer Critic's Circle's John Gassner Playwriting Award. W 1994 Ives otrzymał George and Elizabeth Martin Playwrighting Award od Stowarzyszenia Młodych Pisarzy (Young Playwrights Inc). Mieszka w Nowym Jorku i wykłada na Columbia University.

WENUS W FUTRZE
Za oknem burza, przez którą Thomas dłużej został dzisiaj w pracy. Szuka młodej, pięknej i elokwentnej kobiety do roli Wandy w spektaklu wg adaptacji słynnej książki Wenus w futrze. Wanda Jordan spóźnia się 1,5 godziny, a Thomas jest zbyt zmęczony, by dać jej szansę. W dodatku aktorka spłyca znaczenie jego tekstu utrzymując, że to sadomasochistyczny pornol. Głównymi bohaterami książki Sacher-Masocha są Seweryn Kuziemski i Wanda Dunajew. Akcja powieści zaczyna się, gdy Wanda wpada do pokoju Kuziemskiego, chcąc zwrócić mu "Fausta", którego poprzedniego wieczora znalazła w brzozowym zagajniku przy rzeźbie Wenus. Postawiony pod ścianą i zauroczony nieoczekiwanym gościem Seweryn zdradza Wandzie przyczynę swojej miłości do futer – zaczęła się, gdy jego ciotka – silna, władcza, zmysłowa kobieta wymierzyła mu w dzieciństwie karę chłosty. Przyjemność seksualna kojarzyła mu się od tej pory z bólem i poniżeniem, a ciotka była dla niego ideałem kobiety, wcieleniem bogini miłości. Teraz Wanda jawi mu się jako wcielenie bogini, kobieta, której przez całe życie szukał. Thomas ulega prośbom aktorki i postanawia przeczytać z nią kawałek tekstu. Podczas próby ich role się odwracają: uważa ona, że Thomas byłby idealny do roli Kuziemskiego, daje mu znakomite wskazówki i staje się lekarstwem na jego reżyserską bezsilność. Według aktorki Wanda manipuluje Kuziemskim tylko pozornie – jest po to, by mógł zalegalizować swoją perwersję. Podejrzewa, że Seweryn to alter ego Thomasa, czego dowodzi przytaczając fakty z życia prywatnego reżysera. Gdy w sztuce Wanda i Seweryn zamieniają się rolami (Seweryn staje się oprawcą Wandy) – czynią to także aktorzy. To rola życia Wandy. David Ives nie zdradza motywów, jakie kierują postępowaniem Wandy – aktorki, pozostawiając wiele miejsca dla wyobraźni. Dlatego będzie tyle interpretacji tej sztuki, ile wystawień.

"...Charakter kobiecy polega na zupełnym braku... charakteru..."

"...Der Charakter der Frau ist die Charakterlosigkeit..."

Leopold von Sacher-Masoch
"...Musisz być albo młotem, albo kowadłem, powiedział Goethe, mając może na myśli nie co innego, jak tylko stosunek między mężczyzną i kobietą.(...) Na namiętności mężczyzny opiera się moc kobiety, której ona nigdy nie omieszka wykorzystać, jeżeli tylko mężczyzna nie ma się na baczności. Musi on być albo jej tyranem, albo niewolnikiem... jedno z dwojga. Wybór do niego należy. Jeśli się jej podda, oho! Wprzągł się w jarzmo i niebawem poczuje chłostę..."
Leopold von Sacher-Masoch
"...Miłość nie zna cnoty ni zasług. Ona znosi, przebacza i uświęca wszystko, bo takie jej przeznaczenie, taka rola w życiu ludzkim. Kochamy się nie wówczas, gdy chcemy i nie w tym, kogośmy sobie z góry upatrzyli: ani nie kierujemy się żadnymi względami na strony dodatnie, ani nie odstraszają nas błędy i wykroczenia. Miłość jest tajemniczą drogą i rozkoszną potęgą, która nas porywa, gdzie sama chce. A my się nie bronimy, nie pytamy nawet dokąd nas prowadzi i co z nami uczyni..."
Leopold von Sacher-Masoch
"...W miłości nie ma równouprawnienia (...) jak długo jednak mam jeszcze przed sobą wybór roli: tyrana lub niewolnika, ta druga wydaje mi się ponętniejsza..."

"...In der Liebe gibt es kein Nebeneinander (...) sobald ich aber die Wahl habe, zu herrschen oder unterjocht zu werden, scheint es mir weit reizender, der Sklave eines schönen Weibes zu sein..."
Leopold von Sacher-Masoch
"...Wszak można kochać prawdziwie wówczas, gdy kobieta przewyższa nas pięknością, temperamentem, umysłem, siłą woli — jednym słowem, gdy zdolna jest do największego despotyzmu..."

 "...Man kann nur wahrhaft lieben, was über uns steht, ein Weib, das uns durch Schönheit, Temperament, Geist, Willenskraft unterwirft, das unsere Despotin wird..."
Leopold von Sacher-Masoch
"...Kobieta, która nosi futro, nie jest niczym innym jak wielką kotką..."

"...Eine Frau, die also einen Pelz trägt (...) ist also nichts anderes als eine große Katze..."
Leopold von Sacher-Masoch
"...My, kobiety posiadamy talent w wynajdywaniu męczarni dla mężczyzn..."

"...Ja, wir Frauen sind erfinderisch..."
Leopold von Sacher-Masoch
"...Czy może być straszniejsza rzecz nad niewierność jednej lub drugiej z zakochanych w sobie osób?..."

"...Gibt es für den Liebenden etwa eine größere Grausamkeit als die Treulosigkeit der Geliebten?..."
Leopold von Sacher-Masoch