Jerzy Wilhelm Legnicki
Jerzy Wilhelm, cz. Jiří
Vilém Břežsko-Lehnický, niem. Georg
Wilhelm I. (ur. 29
września 1660r. w Oławie,
zm. 21
listopada 1675r. w Brzegu)
– książę legnicko-wołowsko-brzeski.
Był ostatnim księciem ze śląskiej
linii Piastów i
całej dynastii, synem księcia Chrystiana i
jego żony Ludwiki
Anhalckiej.
Chrystian Piastowicz
ojciec Jerzego
Wilhelma Legnickiego |
Ludwika Anhalcka
matka Jerzego
Wilhelma Legnickiego |
Karolina Piastówna
siostra Jerzego
Wilhelma Legnickiego |
Jerzy Wilhelm urodził się na
zamku w Oławie 29 września 1660r. Jego ojciec, który spędził
wiele lat na emigracji w Rzeczypospolitej podczas wojny
trzydziestoletniej, a po abdykacji Jana Kazimierza myślał o
ubieganiu się o tron Polski, chciał początkowo nadać synowi
imię Piast, jednak sprzeciwiło się temu
duchowieństwo kalwińskie utrzymując, że odczytano by to jako
nawrót do pogaństwa. Ojciec jednak dbał o to, aby syn mówił
po polsku i nosił polskie szaty.
Jerzy Wilhelm wobec śmierci w 1663r. i 1664r. swoich
stryjów Jerzego III Brzeskiego i Ludwika IV
Legnickiego został jedynym spadkobiercą ojca w rozległym w
dalszym ciągu księstwie legnicko-brzeskim. W związku z czym
od młodych lat odbierać zaczął staranne wykształcenie. Nad
jego wychowaniem czuwali marszałek legnickiego dworu
Fryderyk Bohme, oraz lekarz Henryk Martini. Młody książę
wyniósł z tego pierwszego okresu edukacji doskonałą
znajomość języków: niemieckiego, francuskiego i łaciny
(potrafił jednak porozumieć się także po włosku, hiszpańsku
i po polsku), próbowano też zainteresować ostatniego Piasta
teologią, filozofią i retoryką.
W roku śmierci ojca (1672r.) Jerzy Wilhelm został wysłany
przez matkę na studia do Frankfurtu nad Odrą, w tym czasie
odwiedził dwór elektora Brandenburgii. Nauki jednak nie
ukończył. Przeszkodą stała się tutaj niechęć protestanckich
stanów legnicko-brzeskich do przedłużającej się regencji
matki księcia, Ludwiki, wspierającej coraz bardziej otwarcie
przybywających na dwór katolików (prawdziwym skandalem stała
się sprawa poślubienia przez starszą siostrę księcia
Karolinę katolickiego arystokraty z rodu
Holstein-Sonderburg-Wiesenburg).
W 1672r. ustanowił też Order Złotego Jelenia.
Do formalnego przejęcia władzy doszło 14 marca 1675 roku,
gdy Jerzy Wilhelm na dworze cesarza Leopolda
I w Wiedniu złożył uroczysty hołd lenny. Ludwika Anhalcka zmuszona
przez niechętnych jej poddanych usunęła się do otrzymanej po
mężu oprawy wdowiej w Oławie. Dobrze zapowiadające się rządy
Jerzego Wilhelma przerwał nagły zgon księcia. Powodem
śmierci piętnastoletniego Piasta była silna gorączka, jakiej
nabawił się na polowaniu, na które udał się pomimo
niewyleczonej ospy. Stało się to w Brzegu 21 listopada
1675r. Książę został pochowany w kościele Świętego
Jana w Legnicy. Księstwo legnicko-brzeskie wobec śmierci
Jerzego Wilhelma stało się częścią domeny cesarskiej i to
pomimo zgłoszenia pretensji do spadku ze strony stryja
Jerzego Wilhelma – Augusta hrabiego Legnickiego. Wołów do
1680r. pozostał w rękach Ludwiki Anhalckiej. W 1707r. zmarła
jej córka Karolina, ostatnia Piastówna.
|